بررسی فقهی اعتبار حکم حاکم در رؤیت هلال

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مدرّس خارج فقه و اصولِ حوزه علمیه قم

چکیده

مسأله وحدت در نظام اسلامی، اهمّیت بسیار زیادی دارد. یکی از مسایلی که موجب اختلاف در بین مردم می‌شود، بحث رؤیت هلال و اعلام اوّل ماه است که به خاطر اختلاف در مبانی فقهی مسأله، در تعیین روز عید، اختلاف نظر فقهی پدید می‌آید. این امر، موجب وهن مذهب و ایجاد برخی شبهات در بین مردم می‌شود. یکی از راه‌های برطرف‌کردن این اختلاف، معتبر بودن حکم حاکم در مسأله رؤیت هلال است. بنابراین سؤال، مقاله حاضر بر امکان‌سنجی و ادلّه‌ اعتبار حکم حاکم، متمرکز است. نوشتار حاضر با ابتناء به روش اجتهادی، اثبات می‌کند که ادلّه نقلی ولایت فقیه، قابلیت اثبات اعتبار حکم حاکم را دارند؛ حتّی در صورت اشکال در این دلایل، بحث ولایت فقیه بر امور حسبیه در این بحث گره‌گشا است. افزون بر روایات کلّی که دلالت بر اعتبار حکم حاکم به طور مطلق دارند، برخی روایات به‌طور خاص به اعتبار حکم حاکم در مسأله رؤیت هلال، نظر دارند. سیره و لزوم هرج و مرج نیز دلایل دیگری برای پذیرش حکم حاکم در مسأله رؤیت هلال است. دلایلی که برای اثبات عدم اعتبار حکم حاکم بیان شده است، هیچ کدام توانایی اثبات آن ادّعا را ندارد؛ نه جایی برای تمسّک به اصل وجود دارد و نه روایات، توان اثبات عدم اعتبار حکم حاکم را دارند.

کلیدواژه‌ها