مبانی فقهی بازداشت متهم در اعلامیه حقوق ‌بشر اسلامی و مقایسه آن با اعلامیه جهانی حقوق بشر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری علوم سیاسی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی

چکیده

بازداشت متهم یکی از اقدامات تأمینی دیرینه است و تفاوت آن با بازداشت مجرم در این است که بر پایه رویه‌های قضایی مرسوم، متهم هنوز گناه‌کار شناخته نمی‌شود و یا اساساً هنوز مرتکب گناهی نشده است. در ماده بیستم اعلامیه حقوق بشر اسلامی و ماده نهم اعلامیه جهانی حقوق بشر، الزامات و مصادیق بازداشت متهم آمده است. بازداشت متهم در اعلامیه جهانی حقوق بشر، به خودسرانه نبودن و در اعلامیه حقوق بشر اسلامی به موافقت با شرع مشروط شده است. در این مقاله که به روش توصیفی و تحلیلی نگاشته شده است، پس از توضیح مبانی، مصادیق بازداشت متهم در هر دو اعلامیه بررسی و ارزیابی می‌شود. در این مقاله برای تحلیل مواد مربوط به اعلامیه حقوق بشر اسلامی از روش مرسوم در مطالعات فقهی استفاده شده است و مبانی فقهی بازداشت متهم بر اساس منابع فقهی معتبر واکاوی شده است. در پایان نیز معضل عقوبت پیش از اثبات ارتکاب جرم بررسی می‌گردد. نتیجه این تحقیق آن است که بازداشت متهم در اعلامیه جهانی حقوق بشر فقط در موارد حق‌الناس و در اعلامیه حقوق بشر اسلامی افزون بر آن، در حقوق الهی نیز ثابت است.

کلیدواژه‌ها