پیرامون مرزهای ملی و جغرافیایی دو دیدگاه وجود دارد: دیدگاه اثبات و دیدگاه انکار. منکران با اعتقاد به مرزهای عقیدتی، یا اساساً مرزهای ملی را نمیپذیرند و یا به «عنوان ثانوی» (اضطرار و...) به آن تن میدهند. اما قائلان به دیدگاه اثبات، قائل به مشروعیت مرزهای ملی و جغرافیایی به «عنوان أوّلی» هستند و برای اثبات آن به ادله متعدد و گوناگونی استناد میکنند. مقاله پیش‌رو تلاش دارد تا ادله و انگارههای دیدگاه اثبات را بررسی و تبیین کند. پرسش اصلی تحقیق از قرار ذیل است: دیدگاه اثبات مرزهای ملی، مبتنی بر کدام ادله و انگارههای فقهی است؟ برای دستیابی به پاسخ، تلاش میشود با رویکرد اجتهادی ـ تحلیلی و با بهرهگیری از روش مطالعات کتابخانهای، ادله و انگارههای دیدگاه اثبات رصد و تبیین شود. انگارههای هفت‌گانه ذیل به‌عنوان دستاورد تحقیق بررسی و تبیین شده‌اند: انگاره سرزمین یا قلمرو حاکمیت، انگاره مالکیت مشاع، انگاره حق شرط و اشتراط، انگاره قراردادهای نامعین، انگاره حکومتهای فدرالی، انگاره تحجیر، احیای موات و حق تقدم در سرزمین، انگاره جهاد دفاعی.
)