TY - JOUR ID - 701657 TI - موضوع‏‌شناسی و موضوع‌‏سازی فقهی با تأکید بر حوزۀ سیاست و اجتماع JO - مطالعات فقه سیاست JA - SPJ LA - fa SN - 2783-3062 AU - پرور, اسماعیل AD - عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 2 IS - 1 SP - 27 EP - 53 KW - موضوع KW - حکم KW - موضوع‌شناسی KW - موضوع‌سازی و روش شناخت موضوع DO - N2 - فهم احکام الهی و عمل به آن، علاوه بر اجتهاد در منابع دینی، به «موضوع‌شناسی» هم نیاز دارد؛ تا آنجا که از موضوع‌شناسی به عنوان مکمّل و متمّم اجتهاد یاد کرده‏اند. این امر، بیانگر اهمیت ویژه موضوع‌شناسی ـ به‌خصوص در حوزه‏های اجتماعی و سیاسی ـ و لزوم بحث و گفتگوی بیشتر، درباره آن است. بر اساس یک پیشنهاد، تمامی مباحث موضوع‌شناسی در قالب سه بخش «چرایی، چیستی و چگونگی» قابل تنظیم و ساماندهی است؛ چرا که این مباحث، یا ناظر به ضرورت شناخت موضوعات (چرایی) است، یا ماهیت موضوعات (چیستی) را تبیین می‌کند و یا به بررسی نحوه شناخت (چگونگی) آنها می‌پردازد. همچنین برای ارتقای این بحث باید تلاش نمود تا دریچه‏ای از سمت «موضوع‌شناسی» به سوی «موضوع‌سازی» باز کرد و بحث ساخت و ایجاد موضوعات جدید را در دستور کار قرار داد. در بسیاری از موارد، موضوع‏شناسی با گونه‏ای از انفعال و اکتفا به وضع موجود همراه است؛ به این معنا که دیگران، موضوع را می‏سازند و ما باید آن را بشناسیم و حکم شرعی‏اش را استنباط کنیم، امّا موضوع‏سازی، یک حرکت فعّال برای مدیریت مسایل اجتماعی است، و امکان ساخت موضوعات جدید و مورد نیاز را برای ما فراهم می‏آورد. مقاله حاضر با نصب‏العین قراردادن روش تحقیق کتابخانه‏ای و در کنار آن، با بهره‏گیری از تکنیک بارش فکری (بحث گروهی) به تبیین این موضوع، پرداخته است. UR - https://spj.markazfeqhi.com/article_701657.html L1 - https://spj.markazfeqhi.com/article_701657_383cd762b459b77ca5d2114c68efe8d7.pdf ER -